Το μυελώδες έλυτρο των νευρικών ινών του ΚΝΣ σχηματίζεται από:
ολιγοδενδροκύτταρα
κύτταρα του Schwann
αστροκύτταρα
μικρονευρογλοιακά κύτταρα
Το μυελώδες έλυτρο των νευρικών ινών του ΠΝΣ σχηματίζεται από:
κύτταρα του Schwann
ολιγοδενδροκύτταρα
μικρονευρογλοιακά κύτταρα
λευκή ουσία
Οι αποφυάδες των αστροκυττάρων:
σχηματίζουν τους μυζητικούς ποδίσκους
σχηματίζουν το μυελώδες έλυτρο
σχηματίζουν το περινεύριο
Μια περιγεγραμμένη ομάδα νευρικών κυττάρων μέσα στο ΚΝΣ χαρακτηρίζεται ως:
πυρήνας
γάγγλιο
νευρώνας
σωμάτια του Nissl
Ένα άθροισμα νευρικών κυττάρων έξω από το ΚΝΣ χαρακτηρίζεται ως:
γάγγλιο
πυρήνας
νευρώνας
νεύρο
Χαρακτηρίστε να νευρικά κύτταρα ανάλογα με τον αριθμό των αποφυάδων τους:
μονόπολα, δίπολα και πολύπολα
μονόπολα, τρίπολα
μονά, διπλά, πολλαπλά
μικρά, μεγάλα
Χαρακτηρίστε τα νευρικά κύταρα ανάλογα με την κατεύθυνση αγωγής των νευρικών ώσεων:
αισθητικούς (προσαγωγούς προς το ΚΝΣ), κινητικούς (απαγωγούς από το ΚΝΣ), διάμεσους
κινητικούς (απαγωγούς από το ΚΝΣ), διάμεσους, δεξιόστροφους
διάμεσους, δεξιόστροφους, αριστερόστροφους
αισθητικούς και κινητικούς
Σε τι διαφέρει η φιλόχρωμη ουσία των νευρικών κυττάρων από το κοκκώδες ενδοπλασματικό δικτυωτό άλλων κυττάρων;
τα ελεύθερα ριβοσωμάτια των σωματίων Nissl είναι πολύ περισσότερα από τα ριβοσωμάτια του ενδοπλασματικού δικτυωτού.
τα σωμάτια Nissl έχουν μικρότερο μέγεθος από το ενδοπλασματικό δικτυωτό άλλων κυττάρων.
τα σωμάτια Nissl έχουν λιγότερα ριβοσωμάτια από το ενδοπλασματικό δικτυωτό άλλων κυττάρων.
Η εξυπηρέτηση της συνεχούς παραγωγής και μεταφοράς πρωτεϊνών στο εσωτερικό των νευρώνων προϋποθέτει την ύπαρξη ενός αναπτυγμένου δικτύου από τα εξής ενδοκυτταρικά οργανίδια:
φιλόχρωμη ουσία, συσκευή Golgi, νευρικά ινίδια
φιλόχρωμη ουσία, μιτοχόνδρια, νευρικά ινίδια
νευρικά ινίδια, μιτοχόνδρια, λυσσοσωμάτιαινίδια
νευρικά ινίδια, συναπτικά κυστίδια
Μελέτη της υπερμικροσκοπικής κατασκευής και της μοριακής σύστασης των νευρικών ινιδίων επιτρέπει την επιμέρους διάκρισή τους σε
Τι γνωρίζετε για την ορθόδρομη αξονοπλασματική ροή στο εσωτερικό των νευρικών κυττάρων;
η ορθόδρομη αξονοπλασματική ροή εξυπηρετείται από ταχύ και βραδύ ρεύμα. Με το πρώτο μεταφέρονται ουσίες απαραίτητες για τις συναπτικές λειτουργίες, ενώ με το βραδύ οι ουσίες του κυτοσολίου.
η ορθόδρομη αξονοπλασματική ροή είναι η μεταφορά προς το σώμα των γερασμένων οργανιδίων και εξωγενών μορίων που επηρεάζουν ευεργετικά ή καταστρεπτικά.
Τι γνωρίζετε για την παλίνδρομη αξονοπλασματική ροή στο εσωτερικό των νευρικών κυττάρων;
η παλίνδρομη αξονοπλασματική ροή εξυπηρετείται από ταχύ και βραδύ ρεύμα. Με το πρώτο μεταφέρονται ουσίες απαραίτητες για τις συναπτικές λειτουργίες, ενώ με το βραδύ οι ουσίες του κυτοσολίου.
η παλίνδρομη αξονοπλασματική ροή είναι η μεταφορά προς το σώμα των γερασμένων οργανιδίων και εξωγενών μορίων που επηρεάζουν ευεργετικά ή καταστρεπτικά.
Περιγράψτε τι είναι και πώς δημιουργείται το δυναμικό ηρεμίας των νευρικών κυττάρων.
σε όλη την έκταση της κυτταρικής μεμβράνης βρίσκονται μόρια πρωτεΐνης που διελαύνουν όλο το πάχος της δημιουργώντας διαύλους από τους οποίους διέρχονται ανόργανα ιόντα. Η διαφορά κατανομής ηλεκτροθετικών και ηλεκτραρνητικών ιόντων στις 2 πλευρές της μεμβράνης επιτυγχάνεται με τη λειτουργία ιοντικών αντλιών και ειδικών μηχανισμών και έχει ως αποτέλεσμα τη δυναμική ηλεκτρική πόλωση της μεμβράνης με διαφορά δυναμικού -65mV έως -75mV. Η διαφορά αυτή καλείται ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΡΕΜΙΑΣ.
σε όλη την έκταση της κυτταρικής μεμβράνης βρίσκονται μόρια πρωτεΐνης που διελαύνουν όλο το πάχος της δημιουργώντας διαύλους από τους οποίους διέρχονται νευροδιαβιβαστές. Η διαφορά κατανομής ηλεκτροθετικών και ηλεκτραρνητικών ιόντων στις 2 πλευρές της μεμβράνης επιτυγχάνεται με τη λειτουργία υποδοχέων και ειδικών μηχανισμών και έχει ως αποτέλεσμα τη δυναμική ηλεκτρική πόλωση της μεμβράνης με διαφορά δυναμικού -65mV έως -75mV. Η διαφορά αυτή καλείται ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΡΕΜΙΑΣ.
Το αποτέλεσμα της δράσης ενός νευροδιαβιβαστή σε μία χημική σύναψη εξαρτάται:
από την ένταση του δυναμικού ενέργειας
από τον τύπο του υποδοχέα στον οποίο προσδένεται ο νευροδιαβιβαστής
από την ποσότητα νευροδιαβιβαστή που απελευθερώνεται στη συναπτική σχισμή
Τα συναπτικά δυναμικά και τα δυναμικά υποδοχέα:
ποικίλλουν ως προς το εύρος και τη διάρκειά τους
είναι πανομοιότυπα
αποσταθεροποιούν οπωσδήποτε την κατάσταση πόλωσης της μετασυναπτικής μεμβράνης
Οι νευρικές ώσεις μεταφέρονται ταχύτερα ή βραδύτερα κατά μήκος των εμμύελων νευρικών ινών;
ταχύτερα επειδή η ώση άγεται με άλματα από κόμβο Ranvier σε κόμβο Ranvier.
βραδύτερα επειδή η ώση άγεται από κόμβο Ranvier σε κόμβο Ranvier.
ταχύτερα λόγω της ύπαρξης του περινευρίου.
βραδύτερα λόγω της ύπαρξης του ελύτρου.
Τα ανατομικά χαρακτηριστικά μίας χημικής σύναψης είναι τα εξής:
κυτταρική μεμβράνη τελικού κομβίου (ΠΡΟΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ), κυταρική μεμβράνη κυττάρου-αποδέκτη (ΜΕΤΑΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ) και το μεταξύ τους διάστημα (ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΣΧΙΣΜΗ).
κυτταρική μεμβράνη τελικού κομβίου (ΜΕΤΑΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ), κυταρική μεμβράνη κυττάρου-αποδέκτη (ΠΡΟΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ) και το μεταξύ τους διάστημα (ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΣΧΙΣΜΗ).
Στις ηλεκτρικές συνάψεις, η επικοινωνία μεταξύ των νευρικών κυττάρων γίνεται ως εξής:
όταν η νευρική ώση που διατρέχει ένα νευραξονικό κλάδο φθάσει στο τελικό κομβίο, ιόντα ρέουν απευθείας από το προσυναπτικό στο μετασυναπτικό κύτταρο δια μέσου των διαύλων χασματοσυνδέσεων.
όταν η νευρική ώση που διατρέχει ένα νευραξονικό κλάδο φθάσει στο τελικό κομβίο, νευροδιαβιβαστής απελευθερώνεται στη συναπτική σχισμή και ιόντα ρέουν απευθείας από το προσυναπτικό στο μετασυναπτικό κύτταρο δια μέσου των διαύλων πρωτεϊνών.
όταν η νευρική ώση που διατρέχει ένα νευραξονικό κλάδο φθάσει στο τελικό κομβίο, δημιουργείται ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ που επιτρέπει ιόντα να ρέουν απευθείας από το προσυναπτικό στο μετασυναπτικό κύτταρο που βρίσκονται στη συναπτική σχισμή.
Ποιές είναι οι διαφορές μεταξύ ιοντοτρόπων και μεταβολοτρόπων υποδοχέων νευροδιαβιβαστών;
οι ΙΟΝΤΟΤΡΟΠΟΙ υποδοχείς προκαλούν ταχείες συναπτικές δράσεις που διαρκούν μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου διότι ελέγχουν τους διαύλους ιόντων της μεμβράνης άμεσα ενώ οι ΜΕΤΑΒΟΛΟΤΡΟΠΟΙ υποδοχείς προκαλούν βραδείες συναπτικές δράσεις που διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά διότι ελέγχουν τους διαύλους έμμεσα, με τη βοήθεια ενός δεύτερου αγγελιοφόρου.
οι ΙΟΝΤΟΤΡΟΠΟΙ υποδοχείς προκαλούν βραδείες συναπτικές δράσεις που διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά διότι ελέγχουν τους διαύλους έμμεσα, με τη βοήθεια ενός δεύτερου αγγελιοφόρου ενώ οι ΜΕΤΑΒΟΛΟΤΡΟΠΟΙ υποδοχείς προκαλούν ταχείες συναπτικές δράσεις που διαρκούν μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου διότι ελέγχουν τους διαύλους ιόντων της μεμβράνης άμεσα.
Η διαφορά μεταξύ ενός νευροδιαβιβαστή και ενός νευρωνοτροποποιητή είναι η εξής:
ο ΝΕΥΡΩΝΟΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΗΣ τροποποιεί τη διεγερσιμότητα ή μεταβολική δραστηριότητα του μετασυναπτικού κυττάρου για σχετικά μακρό χρόνο ενώ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΗΣ είναι ουσία που όταν απελευθερωθεί στην συναπτική σχισμή προκαλεί άμεση συναπτική δράση πολύ μικρή διάρκειας.
ο ΝΕΥΡΩΝΟΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΗΣ είναι ουσία που όταν απελευθερωθεί στην συναπτική σχισμή προκαλεί άμεση συναπτική δράση πολύ μικρή διάρκειας ενώ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΗΣ τροποποιεί τη διεγερσιμότητα ή μεταβολική δραστηριότητα του μετασυναπτικού κυττάρου για σχετικά μακρό χρόνο.
Τα χαρακτηριστικά των δυναμικών ενέργειας που διατρέχουν έναν νευρώνα:
εξαρτώνται από τη φύση του ερεθίσματος που τα προκάλεσε
εξαρτώνται από τη λειτουργική κατάσταση του νευρώνα
είναι πανομοιότυπα
Το είδος της πληροφορίας την οποία αντιπροσωπεύει κάθε νευρική ώση που διατρέχει ένα νευρικό κύτταρο προσδιορίζεται
από τα χαρακτηριστικά της νευρικής ώσης
από τη νευρική οδό στην οποία ταξιδεύει
από την ειδικότητα του νευρικού κυττάρου
Έλυτρο συνδετικού ιστού που περιβάλλει το σύνολο του νεύρου:
επινεύριο
περινεύριο
ενδονεύριο
Περιβάλλει τις επιμέρους δεσμίδες των νευρικών ινών του νεύρου:
περινεύριο
επινεύριο
περινεύριο
Παρεμβάλλεται ανάμεσα στις μεμονωμένες νευρικές ίνες του νεύρου:
ενδονεύριο
περινεύριο
επινεύριο ανάμεσα στις μεμονωμένες νευρικές ίνες του νεύρου
Οι νευρικές ίνες τύπου Β:
είναι αμύελες
άγουν τη νευρική ώση με ταχύτητα 3-15 m/sec
είναι οι μεταγαγγλιακές ίνες του αυτόνομου συστήματος
Οι προγαγγλιακές ίνες του αυτόνομου νευρικού συστήματος είναι τύπου
B
A
C
Oι μεταγαγγλιακές ίνες του αυτόνομου συστήματος είναι τύπου
C
A
B
Η δράση ενός νευροδιαβιβαστή τερματίζεται με τους εξής τρόπους:
- απομακρύνεται εξωσυναπτικά με τη βοήθεια διαφόρων μηχανισμών. - αποδομείται από ειδικά ένζυμα (εστεράσες, πεπτιδάσες) - συνδέεται με ειδικούς μεταφορείς υψηλής συγγένειας και μεταφέρεται στο εσωτερικό του προσυναπτικού τελικού κομβίου και γειτονικών νευρογλοιακών κυττάρων.
- αποδομείται από ειδικά ένζυμα (εστεράσες, πεπτιδάσες). - συνδέεται με ειδικούς μεταφορείς υψηλής συγγένειας και μεταφέρεται στο εσωτερικό του προσυναπτικού τελικού κομβίου και γειτονικών νευρογλοιακών κυττάρων. - διαχέεται στο μεσοκυττάριο χώρο και αποβάλεται με τα νεφρά.
- συνδέεται με ειδικούς μεταφορείς υψηλής συγγένειας και μεταφέρεται στο εσωτερικό του προσυναπτικού τελικού κομβίου και γειτονικών νευρογλοιακών κυττάρων. - αποδομείται μέσα στα μιτοχόνδρια. - απομακρύνεται εξωσυναπτικά με τη βοήθεια διαφόρων μηχανισμών.
- διαχέεται στο μεσοκυττάριο χώρο και αποβάλεται με τα νεφρά. - αποδομείται από ειδικά ένζυμα (εστεράσες, πεπτιδάσες). - συνδέεται με ειδικούς μεταφορείς υψηλής συγγένειας και μεταφέρεται στο εσωτερικό του προσυναπτικού τελικού κομβίου και γειτονικών νευρογλοιακών κυττάρων.
Τα εγκεφαλικά και τα νωτιαία γάγγλια είναι από λειτουργική άποψη:
αισθητικά
κινητικά
Τα γάγγλια του αυτόνομου συστήματος είναι από λειτουργική άποψη:
κινητικά
αισθητικά
Οι νευρικές ίνες των νεύρων διακρίνονται, ανάλογα με το πάχος τους και την ταχύτητα με την οποία άγουν τη νευρική ώση, στους εξής τύπους:
- τύπου Α (υποτύπους Αα, Αβ, Αγ, Αδ) με διάμετρο 1-22μm και ταχύτητα 5-120m/sec. - τύπου Β με διάμετρο 3μm και ταχύτητα 3-15m/sec - τύπου C με διάμετρο 0,1-1,3μm και ταχύτητα χαμηλότερη από A και Β.
- τύπου Α (υποτύπους Αα, Αβ, Αγ, Αδ) με διάμετρο 3μm και ταχύτητα 3-15m/sec. - τύπου Β με διάμετρο 1-22μm και ταχύτητα 5-120m/sec. - τύπου C με διάμετρο 0,1-1,3μm και ταχύτητα χαμηλότερη από A και Β.
- τύπου Α (υποτύπους Αα, Αβ, Αγ, Αδ) με διάμετρο 3μm και ταχύτητα 3-15m/sec. - τύπου Β με διάμετρο 0,1-1,3μm και ταχύτητα χαμηλότερη από A και Β. - τύπου C με διάμετρο 1-22μm και ταχύτητα 5-120m/sec.
Η βασική ιστολογική διαφορά μεταξύ των εγκεφαλονωτιαίων και των αυτόνομων γαγγλίων είναι η εξής:
στα ΕΓΚΕΦΑΛΟΝΩΤΙΑΙΑ δεν παρατηρούνται συνάψεις μεταξύ εισερχομένων προγαγγλιακών ινών και γαγγλιακών νευρικών κυττάρων (ψευδομονόπολα) ενώ στα ΑΥΤΟΝΟΜΑ παρατηρούνται συνάψεις.
στα ΑΥΤΟΝΟΜΑ δεν παρατηρούνται συνάψεις μεταξύ εισερχομένων προγαγγλιακών ινών και γαγγλιακών νευρικών κυττάρων (ψευδομονόπολα) ενώ στα ΕΓΚΕΦΑΛΟΝΩΤΙΑΙΑπαρατηρούνται συνάψεις.
Οι χημικές συνάψεις διαφοροποιούνται:
μορφολογικά σε ΑΣΥΜΜΕΤΡΕΣ και ΣΥΜΜΕΤΡΙΚΕΣ, οι οποίες λειτουργικά χαρακτηρίζονται ως ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΕΣ και ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΕΣ αντίστοιχα.
μορφολογικά σε ΑΣΥΜΜΕΤΡΕΣ και ΣΥΜΜΕΤΡΙΚΕΣ, οι οποίες λειτουργικά χαρακτηρίζονται ως ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΕΣ και ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΕΣ αντίστοιχα.