Από την συνέντευξη του Γ.Χ. Παπαδόπουλου στον
δημοσιογράφο κ. Στ. Λουκά της εφημερίδας "Αγγελιοφόρος της Κυριακής"
(27 Φεβρουαρίου2005) με αφορμή την έκδοση της ποιητικής συλλογής
"δρομολόγια ανακύκλωσης/θεωρίες φυγής"
Ποιος ή ποιοι εκτελούν τα δρομολόγια ανακύκλωσης και τι ανακυκλώνουν;
Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος ότι τα δρομολόγια ανακύκλωσης είναι η
μοίρα που επιφυλάσσει ο χρόνος σε ιδέες και σε ανθρώπους, αναγκάζοντάς
τους να ανακυκλώνουν ανάγκες, προσδοκίες, διαψεύσεις και εμμονές.
Μιλώντας για τον Γ. Χ. Παπαδόπουλο, μπορώ μάλλον να πω ότι ανακυκλώνει
τα όρια που επεφύλαξε στον εαυτό του.
Ποια είναι αυτά τα όρια;
Τα όρια ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς, στον σεβασμό και στην
αμφισβήτηση, στην υπέρβαση και στην επιβεβαίωση, στην
αποτελεσματικότητα και στην ευαισθησία, αλλά και ανάμεσα στον Έλληνα
και στον Χριστιανό, στον επιστήμονα και στον οικογενειάρχη, στον λαϊκό
και στον διανοούμενο, στον δάσκαλο και στον ερευνητή, στο πολιτικό ον
και στο πολιτικό θύτη/θύμα, στον σύγχρονο και στο αμνήμονα, στον φίλο
και στον συνένοχο.
Οι θεωρίες φυγής μπορούν να υλοποιηθούν και τι προϋποθέτουν;
Οι θεωρίες φυγής είναι σαν τις επιστημονικές αλήθειες. Για να τις
κατανοήσεις και να τις υιοθετήσεις, ή ακόμη περισσότερο για να τις
ανακαλύψεις, πρέπει να είσαι έτοιμος να ανοιχτείς σε άγνωστες θάλασσες
με το σκαρί που μόνος σου έφτιαξες και με μόνο βοήθημα την πυξίδα που
σου χάρισε η σοφία και η καλοσύνη των άλλων.
Τι σημαίνει για σας η λέξη "φυγή"; Μπορείτε να αναφέρετε μία θεωρία φυγής;
Χρησιμοποιώντας τη λέξη "φυγή" αναφέρομαι στο ιαματικό αεράκι εφημερίας
που δροσίζει το μέτωπο και τροφοδοτεί μία αμφίβολης αποτελεσματικότητας
προσπάθεια να επινοηθεί ένα προσωπικό παράδειγμα αντίστασης και
υποταγής.
Σε ό,τι αφορά τη μνημόνευση μίας θεωρίας φυγής θα παρέπεμπα σε ένα
στιχάκι μου που προσπαθεί να ανταποκριθεί και στις στοιχειώδεις
μαθηματικές απαιτήσεις μίας θεωρίας.
Η θηλυκή χάρις
ισούται με το γινόμενο
της φύσης επί την πλάνη.
Ο αρσενικός ίσκιος
μένει ορθός μετά την αφαίρεση
της μέρας από την νύχτα.
Η πρόσθεση είναι παιχνίδι των παιδιών
και η διαίρεση αρρώστια των μεγάλων.
Οι σκέψεις-στοχασμοί που εκφράζονται στο βιβλίο σας εκπληρώνουν κάποια αποστολή;
'Oχι. Δεν εκπληρώνουν κάποια αποστολή. Είναι μία προσπάθεια, "με
μονάκριβα υλικά ευτελούς αντοχής", να επικοινωνήσω με γνωστούς και
αγνώστους και ιδιαίτερα με φοιτητές μου. Η ιδιοτέλεια της εκκίνησής μου
φοβάμαι ότι επιτείνεται από την επιθυμία να αντιπαρατεθώ στον κυρίαρχο
μίζερο λόγο του εγγύτερου και ευρύτερου χώρου.
'Eχει πρόσωπο αυτός ο μίζερος λόγος;
Ο "μίζερος λόγος" έχει πρωτίστως το πρόσωπο αυτών που κονταίνουν τον
ορίζοντα των προσδοκιών και της δυναμικής του ανθρώπου, ταυτίζοντας το
καλό της ανθρωπότητας, της πατρίδας, της κοινωνίας, των Πανεπιστημίων
κ.λ.π. με το ανάπηρο μέγεθος της δικής τους μετριότητας και
σκοπιμότητας. Είναι το πρόσωπο των αυτόκλητων υπερασπιστών του δημόσιου
συμφέροντος οι οποίοι ενώ δεν έχουν να καταθέσουν ένα προσωπικό
παράδειγμα επικαλούνται συνωμοτικά λόγους διαφόρων αποχρώσεων για να
προστατέψουν, δήθεν, τον κόσμο. Επιτυγχάνουν έτσι να επινοούν
προσωπικούς ρόλους καταναλώνοντας δημόσιο συμφέρον.
Δευτερευόντως, ο "μίζερος λόγος" έχει το πρόσωπο της άγνοιας, της προκατάληψης, της ευκολίας και της προβληματικής αισθητικής.
Εάν το "κέρδος της μέρας είναι η νύχτα", όπως λέτε σε κάποιο στίχο σας, το κέρδος της νύχτας ποιο είναι;
Η νύχτα κερδίζεται από τους άξιους και τους ενάρετους, αλλά επενδύει
προνομιακά στην πλάνη επειδή δεν λαμβάνει υπόψη ότι η μέρα επινοείται
και από τους άλλους.
Είναι τα ποιήματα μία απόπειρα να επουλωθούν οι ρωγμές μας;
Υποθέτω πως ναι. Πρωτίστως όμως είναι μία απρόκλητη παραδοχή της
ύπαρξης των ρωγμών αυτών και της ψευδαίσθησης ή της ελπίδας ότι "από
κει ένας λοξός μονόδρομος σε μέγεθος ανθρώπου με αμφιλεγόμενα μάτια
πρέπει να έβγαζε στο πάντοτε". Ίσως γιαυτό η ποίηση θα μπορούσε να
περιγραφεί και ως απέλπιδα προσπάθεια διαπραγμάτευσης του προσωπικού
χρόνου.
Με ποιο δικό σας στίχο μπορείτε να απαντήσετε στη
σκέψη του Αναγνωστάκη: "Γιατί η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε
αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας".
Η πλήξη των λέξεων
είναι ξαδέλφη της ευτέλειας
αλλά πίνει μπύρες
με την ποίηση